Krónprins Dana kynnir sér umhverfisvæna orku á Hellisheiði
13. okt 2021
Orkuveitan
© Gunnhildur Lind
Friðrik krónprins Danmerkur heimsótti Hellisheiðarvirkjun Orku náttúrunnar í dag þar sem hann fór fyrir danskri viðskiptasendinefnd sem er að kynna sér orkumál og kolefnisförgun Carbfix við virkjunina. Jeppe Kofod, utanríkisráðherra Danmerkur, er einnig í sendinefndinni sem hélt málþing í virkjuninni eftir að hafa farið út að niðurdælingarsvæði Carbfix og að vetnisstöð Orku náttúrunnar, VON, við virkjunina. Umbreyting rafmagns í aðra orkubera, þar á meðal vetni, er einmitt á meðal sérstakra áhugamála Dananna í viðskiptasendinefndinni.
Fjölnýting jarðhitans áhugaverð
Í anddyri Hellisheiðarvirkjunar tók á móti krónprinsinum Brynhildur Davíðsdóttir, stjórnarformaður Orkuveitu Reykjavíkur. OR er móðurfyrirtæki hvorttveggja Orku náttúrunnar og Carbfix. Brynhildur bauð hina tignu gesti og sendinefndina velkomna áður en haldið var í stutta skoðunarferð í nágrenni virkjunarinnar. Þar er Jarðhitagarður Orku náttúrunnar, þróunarsvæði fyrir vísinda- og atvinnuþróun þar sem margvísleg not jarðhitans eru í forgrunni. Þar framleiðir ON vetni sem nýtt er á farartæki, VAXA framleiðir örþörunga meðal annars með afgangsvarma frá virkjuninni, GeoSilica nemur kísil úr heita vatninu til heilsuvöruframleiðslu og nýverið hóf svissneska fyrirtækið Climeworks að grípa þar koldíoxíð beint úr andrúmslofti, sem síðan er breytt í stein með aðferðum og búnaði Carbfix. Það voru framkvæmdastýrur ON og Carbfix – þær Berglind Rán Ólafsdóttir og Edda Pind Aradóttir – sem leiðsögðu sendinefndinni um Jarðhitagarðinn.
Orka-í-X
Á meðal gesta í virkjuninni í dag var einnig sendiherra Dana hér á landi, Kirsten Rosenvold Geelan, en sendiráðið hafði skipulagt málþing um orkumál sem haldið var í Hellisheiðarvirkjun. Á meðal þátttakenda var Berglind Rán framkvæmdastýra ON. Fyrir utan áhuga á kolefnisförgun Carbfix sýndu Danirnir mikinn áhuga á því hvaða aðferðum má beita til að umbreyta rafmagni í aðra orkubera. Græn raforkuvinnsla færist mjög í vöxt en eitt viðfangsefnanna við að leysa jarðefnaeldsneyti af hólmi er að geta nýtt umhverfisvæna orku sem víðast. Að nýta rafmagnið beint eða af rafhlöðum hentar misvel, einkum í samgöngum þar sem kolefnisspor eldsneytisbrennslu er víða mjög mikið. Í alþjóðlegri umræðu er þetta kallað Power-to-X þar sem grundvallaratriði er betri nýting umhverfisvænnar orku sem þegar er framleidd eða tækjanna sem vinna hana og rímar mjög vel við stefnumótun Orku náttúrunnar.
Konungsfjölskyldan áður komið við sögu
Danska konungsfjölskyldan hefur áður komið við sögu orkumála í Reykjavík og var það rifjað upp í heimsókninni í dag. Fyrir réttum hundrað árum, sumarið 1921, vígðu langafi og langamma Friðriks prins, þau Kristján 10. og Alexandrína drottning, þá splunkunýja rafstöð Reykvíkinga við Elliðaár. Langalangafi Friðriks krónprins – Friðrik 8. – kom einnig í Íslandsheimsókn. Það var árið 1907. Í ferð hans um Suðvesturland, sem farin var á hestum, var meðal annars áð við Kolviðarhól, en Hellisheiðarvirkjun stendur í landi Kolviðarhóls. Þar flutti kóngur ávarp þar sem hann vísaði til ríkjanna sinna tveggja, Danmerkur og Íslands. Um þetta leiti var hart deilt um sjálfstæði Íslands og varpaði kóngur sprengju inn í umræðuna með ummælum sínum þannig að danski forsætisráðherrann hótaði að segja af sér nema kóngur drægi orð sín til baka. Það gerði hann en engu að síður varð Ísland frjálst og fullvalda ríki í konungssambandi við Danmörku rúmum áratug síðar, 1. desember 1918.
